گفتگو با ریحانه ولایتی فعال حوزه استاپ موشن

ریحانه ولایتی که از فعالین جوان حوزه استاپ موشن در ایران است از شروع به کار خود با کارهای دلی برایمان می گوید و تا به امروز که یکی از حرفه‌ای های حوزه استاپ موشن در زمینه تبلیغات است.

از اینکه وقت ارزشمند خودتون رو در اختیار ما گذاشتید، ممنونیم. لطفا خودتون رو معرفی کنید و بفرمایید در حال حاضر مشغول چه فعالیتی هستید؟

سلام و از دعوت شما ممنونم. ریحانه ولایتی هستم. 27 سال دارم و در حال حاضر ساکن شهر مشهد هستم.

تقریبا 4 سال هست که با استاپ موشن آشنا شدم و مدت سه سال هست که به صورت حرفه‌ای در این رشته مشغول به کار هستم.

ارتباط شما با استاپ موشن چطور هست و کدوم یکی از کارهاتون رو خیلی دوست دارید؟

تقریبا همه‌ی کارهایی رو که تا الان در این حوزه انجام دادم دوست دارم به این دلیل که همگی زائیده‌ی ذهن خودم هستند. اما اگر بخوام بین همه‌ی اینها یک کار رو انتخاب کنم، سراغ یکی از اولین کارهام میرم، یه ابر قرمز رنگ که شروع کرد به باریدن و تمام رنگ‌های قرمزش شروع کرد به ریختن و وقتی بارش تمام شد، ابر ترک خورد و از وسط نصف شد، آخرین قطره بارون افتاد روی زمین، سبز شد، جوونه زد و دوباره دو تیکه ابر برگشت و به هم چسبید. بین کارهام، این اجرا رو خیلی دوست دارم. از اینکه بتونم تصویر ذهنی‌ام رو جلوی دوربین بیارم لذت می‌برم.

سوابق کاری خودتان رو به صورت مختصر معرفی کنید.

ابتدای کار بیشتر دلی کار می‌ساختم. کم‌کم سفارش‌های تبلیغاتی هم به فهرست کارهای من اضافه شد و با برندهای مختلف وارد کار شدم. در حال حاضر این همکاری‌ها ادامه دارد و پروژه‌ای با سازمان تامین اجتماعی در دست انجام دارم.

در طول این مسیر، به چه تجربه‌های رسیدید که باعث شد نگاه شما به استاپ موشن بهتر شود؟

من ابتدا کارهایم را به تنهایی جلو می‌بردم ولی هرچه جلوتر رفتم، متوجه شدم به تیمی نیاز دارم که کمک کارم باشد و این شد که کم‌کم افرادی را در کنار خودم اضافه کردم. افرادی که لازم بود عاشق استاپ موشن باشند و خلاقیت داشته باشند. در حال حاضر آقای امیرحسین شیردلان در بخش انیمیت کارها، تولید و ایده‌پردازی کمک کار من هستند. همچنین سرکارخانم محیا تبادکانی در بخش تولید ماکت‌های کاغذی، آقای سویزی که از دوبلورهای برجسته کشور هستند، در بخش صداگذاری، دوبله و نریشن با بنده همکاری دارند. در بخش موسیقی هم آقای پارسا امامقلی پور. همگی خلاق و پرتلاش.

اگر به عقب برگردید و فرصت داشته باشید یک بار دیگه این مسیر رو امتحان کنید، چه کار می‌کنید؟

اگر به دوران نوجوانی برگردم، قطعا سعی می‌کنم مسیر هنر رو پیش بگیرم. از کودکی به هنر علاقه داشتم ولی متاسفانه هنرستان نرفتم و تحصیلات آکادمیک این حوزه رو ندارم و همین مسئله راه من رو چند سالی طولانی‌تر کرد. اگر زمانی بخوام تغییر و تحولی توی زندگی‌ام ایجاد کنم، یقینا به سراغ هنر و گرافیک خواهم رفت. به این دلیل که استاپ موشن تحصیلات ویژه خودش رو ندارد ولی قطعا آشنایی با گرافیک و هنر بخصوص انیمیشن میتونه کمک کننده باشد. افرادی که با معماری یا انیمیشن آشنایی دارند خیلی خوب می‌تونند در تکنیک‌هایی مثل استاپ موشن رشد کنند.

علاوه بر تحصیلات و مهمتر از اون، داشتن ذهن ایده‌پرداز و خلاق خیلی تعیین کننده است. چرا که میتونه به نوجوان کمک کنه تا بهتر استعدادهای خودش رو شکوفا کنه و ذهن بازتری داشته باشه. انجام استاپ موشن، کشیدن یه نقاشی یا هر کار هنری خیلی بیشتر از صرف کتاب خوندن میتونه به کسب اهداف شخصی کمک کند. استاپ موشن خلاقیت نوجوان رو بالاتر می‌بره و اجازه میدهد تا خودش را محک بزند که آیا توان انجام کارهای خلاقانه و فراتر از ذهن خودش را دارد یا نه.

به دیگران هم توصیه می‌کنید که وارد حرفه‌ی استاپ موشن بشوند؟

اگر بخوام استاپ موشن رو به کسی توصیه کنم، همان ابتدا صادقانه بهش می‌گم که این کار، کار فوق‌العاده سختی هست. شما با یکسری آبجکت‌های واقعی سروکار دارید، با دوربین سرکار دارید. تمام فریم‌ها باید یک به یک تنظیم و انیمیت بشوند. بارها عکاسی کنید تا به نتیجه مطلوب برسید. بنابراین کار، کار ساده‌ای نیست. بیشتر از هر چیز، شما باید عاشق کار باشید تا بتونید کارهای خاص، خلاقانه و نویی تولید کنید. اون وقت هست که شاید بتونید بابت زحماتی که می‌کشید، به درآمد برسید.

مزیت استاپ موشن نسبت به بقیه انواع انیمیشن چی هست؟

وجه تمایز استاپ موشن با دیگر تکنیک‌های ساخت انیمیشن در واقعی بودن استاپ موشن هست. ما آدمها چیزهایی رو که واقعی هست بیشتر دوست داریم و با نزدیک شدن به اونها به هیجان میاییم. مثلا یک ظرف سفالی به شما میدن و بهتون میگن که این ظرف سفالی کار دست اقوام بلوچ هست. وقتی این رو می‌شنوید ظرف برای شما اهمیت دیگه‌ای پیدا می‌کنه و به جزئیاتش بیشتر دقت می‌کنید. چرا؟ چون این ظرف از یک نمونه صنعتی که توی کارخونه ساخته شده، برای شما باارزش‌تر هست. توی استاپ موشن هم همینطور هست. وقتی به شما میگن انیمیشنی که تماشا کردید، با کا دست و با گذاشتن ساعت‌ها زمان تهیه شده، طبیعتا برای شما ارزشمندتر و هیجان‌انگیزتر هست.

به نظر من استاپ موشن مثل شعبده بازی هست. وقتی کسی جلوی ما شعبده بازی میکنه، خیلی به هیجان میایم. چرا؟ چون شعبده باز داره با واقعیت بازی می‌کنه. توی استاپ موشن هم دقیقا همینطور هست. استاپ موشن این قدرت رو به ما میده که واقعیت رو به طرز خیال انگیزی تغییر بدیم. همین مخاطب رو شگفت‌زده میکنه و باعث میشه از دیدن کار لذت ببره.

پیشنهاد شما به دانش‌آموزان برای ورود به دنیای استاپ موشن چی هست؟

مسیر پیشنهادی من برای دانش‌آموزان این هست که دنبال داستان‌های جذاب باشه، خلاقیت‌های ذهنی‌اش رو بریزه بیرون، به چیزهایی فکر کنه که بقیه فکر نکردن. درواقع قدرت ایده‌پردازی خودش را بالا ببرد و بعد برای همان ایده‌ها و افکار، اجرای خلاقانه داشته باشد. هر چه این خلاقیت در مراحل مختلف بیشتر باشه، نتیجه بهتر خواهد بود.

این نکته مهم رو فراموش نکنید که حتی اگر قصد درآمدزایی از طریق استاپ موشن ندارید، باز هم می‌تونید به عنوان یک کار هنری این تکنیک رو ادامه بدهید. این تکنیک به شما کمک می‌کنه در هر کار و حرفه‌ای که هستید، خلاقیت بیشتری داشته باشید.

آینده استاپ موشن رو در جهان و ایران چطور می‌بینید؟

آینده استاپ موشن در جهان و ایران روشن است. تکنیکی که برای همیشه در دنیای انیمیشن باقی خواهد ماند، حتی اگر سبک‌های نوینی در انیمیشن به وجود بیاید. ما آدمها تا زمانی که از بازی با واقعیت لذت می‌بریم، مشتری استاپ موشن خواهیم بود. ما همیشه از ساختن همه چیز با دست لذت برده‌ایم برای همین استاپ موشن همیشه یک حرفه‌ی موردعلاقه برای افراد خواهد بود.

برای مطالعه بیشتر در حوزه استاپ موشن چه کتاب‌ها و منابع بیشتری را پیشنهاد می‌دهید؟

قبل از اینکه بخواهم کتاب تخصصی در این حوزه پیشنهاد کنم، توصیه می‌کنم تا می‌توانید شعر بخوانید. موشن و شعر خیلی خوب می‌توانند در کنار هم رشد کنند. گاهی تک بیت‌های زیبای شعرا را جایی یادداشت می‌کنم تا یک روز جلوی دوربین آنها را به تصویر بکشم. کتاب داستان و شعر به واقع می‌توانند به رشد ما در استاپ موشن کمک کنند و این یعنی شما باید ذهن تصویری خودتان را تقویت کنید.

امیدوارم روز به روز جمعیت استاپ موشنی‌های کشور ما بیشتر و بیشتر شود و بتونیم کارهای تولیدی زیادی رو شاهد باشیم. طبیعتا این می‌تونه اتفاقی باشه که تفاوت و خلاقیت رو در حوزه استاپ موشن کشور رقم بزند. امیدوارم نوجوانان ما بیشتر به سمت این حرفه حرکت کنند. برای همه روزهای روشنی رو آرزو می‌کنم.